Vale ni Cakacaka ni Liga Vakaddu，iTuvaki ni BZ

色彩的解密与革命 ——张芳邨“BZ艺术”解读 文/荣剑（中国著名艺术评论家） BZ反应的基本原理是由前苏联科学家别罗索夫和柴波廷斯基在1959年共同发现，ka vakatokayacataki ki na imatai ni matanivola ena yacadrau。 Na cava ena vakatokai na BZ me kaloko ni wainimate，e dua na klailai ni kemikale。Ena ruku ni cakacaka e ganiti me vaka na koniyeni kei na vakasauri，Na potasiumide e sa bulumakau ka takasovi tu kina nalene dioxide na vakayagataki itaokosaunitaro，Ni oti na kena waki vata na iwali ena itovo vakavanua leca，Sa rawa me laurai e veigauna na ua ni vulavula ni sa dau cila toka ena lomadonu ni vanua vakaitovo，Na kena iwali ena vuki e liu na karakarawa，Sa na qai vukica na ka damudamu，Sa qai vukica tale na karakarawa，Kevaka o tomana tikoga na kena tomani tiko na isau ni iyaya。Na kena vakaoqo e sa kaloko taucoko ni wainimate。Na kena ivakaraitaki oqo e vakatokai me tauri koya ga vakataki koya，Oqori, na ivakayagataki ni idivi ni kena cakava na neiba na veika e cakava，Totolo sara na nomu veisukai。Na isaunitaro na BZ e vakaraitaka e rua na ka bibi：Na vakasama lesu e rawa ni vakayagataki me iwalewale ni kena na sautaninini；Na veigacagaca rawarawa ena ivakarau e sega ni bulataki e rawa ni vakavurea na ituvatuva kei na ituvatuva e veiveisau kei na kena e dreti keda tu。   Sa vakawaleni tu mai vakabalavu na isau ni taro ni BZ ka ra dau vakabibitaka sara na itikotiko ni vakadidike，Me vaka ga na kena sa kunea na kemikale e sokamu na kena sa taucoko na kena tikinisiga e muri ki na ika tinikaciwa ni senitiuri，Ia e sa dede mai na nodra nanuma tawasaitaki koya na dauvakadidike。Kevaka e sega ni kaloko ni wainimate、Dikevi na ua ni kemikale，Sa na sega beka ni dua ena tautauvata kei na idusidusi nei Planck na idusidusi nei Planck，A parofisaitaka o polyede ni o na kila vinaka tu o neutrtrry na mataqali ivalavala totoka vaka o ya。 sa·Era coka vakayawa na Pvakarorokin Mai na Mosi donu ki na Ota，Kaloko ni Kemikale、Na ua ni kemikale e yaco kina e dua na bolebole ni kemisitiri dodonu。E baleta tiko na fisiki、E vakayavutaki ena kena vakadikevi na kemikale kei na vu ni yago e curu tiko mai，E dua na vakasama vou e vakau tiko ki liu。Na ivakamacala vaka-vakasama e：E dua e tiko na veika e bula tiko kei na veika e vakavolivolita、igu、Na ivakarau dola raraba ni itukutuku o ya na kena veisautaki vakatikitiki mai na kena sa vakatikitikitaki tu.，Cakava na veisei lalai ki na vanua ni veiqaravi，se veisolei tani ena parokaramu vakaikoya，Me caka e dua na veisau ena kena ituvaki ka na sega ni yalani keda rawa，Sa rawa me kilai na veika vovou ena ivakarau ni bula，na veisau mai na ituvaki ituvaki sega ni tauvi duka ena gauna e logaca tu kina na gauna、E dua na vanua vou vakaituvatuva kei na so tale。Na vakasama oqo a sega ni dede ni a vakarogoci mai na veimataqali ivakarau ni veivakatovotaki，sa vakaimawe sara vakalevu ena itikotiko vakadauyau ni sa vakadidike，Ena dusia talega na kena ivakarau sega ni tarovi rawa ni vakatorocaketaki ni kemikale--sega ni vakamataqali vata na kemisiti。Oqo na vakasama me "kakua kina ni seywa mai"。   E dina sara，iVakarau kece ni vuravura vakayago，mai na veika se tiki ni ivola、kakua ni vakatao、moica ki na microorganisms、manumanu、teivaki、Kawatamata kei na kawatamata，Se ivakarau ni bula se sega ni noda ivakarau ni bula，Na itovo kilai raraba oqo ni bula vakaivakarau e tu ena ivakarau ni bulibuli kei na veivakatorocaketaki mai na ivakatagedegede lolovira ki na kena itagede。Oqo e dua tale na ivakadinadina ni duavata ni iyau kei vuravura。Na toso ni igu，Na toso ni veika kecega e vuravura taucoko，Oqo e dua na ivakatakilakila ni sega ni taucoko na kena sega ni taucoko，E dua na vuravura taucoko ka tu vakataucoko e na ivakalekaleka。Baleta na veika bula，Na vo ni ilavo ena itinitini ni veisau sa ikoya na mate。 E dua na itavi bibi ni kena vakatorocaketaki na vakadidike kei na tekinolaji ni gauna oqo。Me vaka na Isa："E tolu walega na ka ena dau nanuma tu ga na vakadidike ni ika 20 ni senitiuri，O ya na kena nanuma、Vakasama kei na ivakamacala ni veikau dau yaco"。Na kadresu Mai era vakabauta talega ni vakasama veilecalecavi sai koya na ikatolu ni cowiri ni vakadidike ena vakadidike ena ika 20 ni senitiuri。A kaya o Koya：2012，Sa tamusuka tani na iwalewale ni toso na iwalewale ni toso ni iwalewale ni toso ki na ibulubulu e rawa ni vakayagataki e dua na ka e vakaduilavo.，Na vakasavuliga, ena yasana kadua, ena vakasavuliga na nanuma ni vanua me kilai kina na veika me caka.。Na kena vakauu tikoga na kemikale sa iusutu ni vakasama ni osooso ni kemikale，Na kunei ni ka ena cakava na BZ sa rawa kina ni yaco。Na ivola nei P bubukin 1968 na vakasama ni kena vakaraitaki taucoko a rawata na iCovi Na iCovi Ena 1997。   Dua na ka e cakava o BZ ena roka matanivola sara、iwiliwili ni tamata、Na cava ena yaco ki na draki tudei vakatamata? Oqo beka na veika vuni ni Vauxuan's "BZ art"。 damudamu、dromodromo、Na Karakarawa e tolu na roka taumada e vuravura taucoko，E sivia na 20 na milioni na roka era rawa ni kilai ena mata tawasaumi era caka mai na tolu na roka taumada。O Rexxuan o ya na Icxuan o ya na ivurevure taumada e tolu ki na dua na diqiri e veiganiti (na ivakatagedegede ni sega ni duka)，Na roka ena iubi ni iyaragi ena veibiu vakadua tu ena veiveisau、roka duiroka、Na veika vuni e sega ni vakaiyalayala，Na iwalewale ni ituvatuva me na yaco kina na bulasausau kei na ituvaki ca、Sa vakavatuka ga na kena ivakarau、E sega na lawa me vakamuri，Sa vakaitubukataki na iloloma ni 44 na ka, sa vakaitubukataki tu na ua.。 Na droini oqo ka vu mai na kena ibidivi，E vakatikitikitaka na ulutaga taucoko、vakasamataka、Veivakananai ni lomada (ka vakaiyalayala tu ga)，vakalesuya mai na kena savasava，vakalesuya mai na kena inaki，Vakaraitaka na kena taucoko taucoko。Na chance sai koya na sala ni kena kilai na，Na veimaliwai ni itaube e loma e rawati kina na ivakaraitaki vinaka ni itaube e vakayacori ena cakacakaniliga，Biliga yani ki na sivia ni dua na waqavuka。   E dua na ivola ni itukutuku makawa ni vakadidike e Amerika，Oqo e vakatakarakarataki ena ruku ni dua na droini roka ni dua na qara ni Altamira：O koya e sega ni kilai na daudroini e gadrevi vua na roka kei na toso...，Ena gauna era sa 'kunea' kina na tamata na cakacakaniliga，Era raica talega na tamata na kemisitiri。Ni oti na kena waki vata na waiwai kei na boroboro，Na roka e vakamamacataka ena lalaga vatu，Sa tauyavutaki na icurucede veiganiti duadua，E sega ni vakatitiqataki ni oqo na imatai ni cakacaka ni kemikale ka ra cakava na kawatamata。Na vakatorocaketaki ni kemisitiri e sa semati vakaidina ki na vakatorocaketaki ni cakacakaniliga。 Na Ingxuan na veika a vulica ka tauyavutaka na ivakarau oqo na BZ na droini na BZ ena gauna e boroya tiko kina na waiwai e vinaka cake ena 1997，Dau kilai talega me "BZ Art"，A soli koya me vakadidike ka vulica na taucoko ni iwalewale ni iyaloyalo boro oqo ena sivia e tini na yabaki。Ni droini tiko，A vakayagataka tale na dro ni isulu ni minerale ena dua na diqiri e veiganiti，Me vakakina na vo ni droini taucoko ena droini，Vakaraitaka e dua na iyaloyalo vou。Na mataqali iyaloyalo vakaoqo e duatani toka，Sega ni Rawa me vakaruataki，Ena via lailai sara ga na kena vakamatautaki tiko ena dua na droini dau vakatokai me lasutaki。Na ivakaraitaki oqo ni kena tauyavutaki sega ni dodonu na kena tauyavutaki na veivakarautaki nakiti ena yalo dodonu ni droini、Vakatasuasua kei na kena vakadikeri tiko na vakatakarakara ni mod opera，A veisautaka vakadua sara ga kina na iwalewale ni dua na ivakaraitaki matanivola sara kei na kena a laurai mai na veigauna makawa ki na gauna oqo。Na iwalewale vakamacalataki ni cakacakaniliga mai na ivakatakarakara ni ka e lalaga tu ena gauna oqo e sega ni dua na ka me vakatauvatani ki na irairai ni veika kei na vakasama e vakatokai me ivakatakarakara，A qai vakasaqara ko BZ art na vanua e tekivu kina na cakacaka ni liga.，kei na kena ituvaki dina ni cakacaka ni liga ena kena iyauqaqa vakayago kei na kena kemikale。Sa vakararavi tu na cakacakaniliga ena nanuma nei BZ ena iyaubula ni lewai vakaikoya ni ulutaga，Veisautaka na kena dau kilai na cakacakaniliga mai na veigauna makawa me tekivu mai na gauna oqo ena nanuma kei na iwalewale ni ivosavosa，Ena cakava na cakacakaniliga me rawa kina na fomu vou me vaka e se bera vakadua ni yaco ena dua na gauna。   Na ka me kunei sa ikoya e dua na ivalu ena taudaku ni veidredre ka ulabaleta na veileqa leka，E solia dina na vakasama ki na itabatamata rokataki、veiveisotaki、iVakavuvuli kei na iwalewale ni kena veituetitaki，Cakava na cakacakaniliga me vakalesui vakaidina ki na duavata kei lomalagi kei na tamata、Na iyalava ni itabatamata vakayago，Na nona yalobibi ni daudroini e vakatasuasua、Na kena vakameautaki na vakasama kei na lewa ni vakasama，Na ituvaki taucoko ni "veika vakavuravura" mai na kelivali vakayago ni cakacaka vakaivakarau me rawati kina e dua na mataqali duavata kei na vakaraitaki。Ena gauna sa yaco tiko kina na "BZ" oqo，Ena dua na yasana, na irairai ni saqa ni iyaya，Ena dua tale na yasana, na kena vakau na iulutaga kei na iyaya，Kena iotioti, sa na soseni tiko na veigacagaca rawarawa ni veigacagaca rawarawa ni ivakarau ni bula ena so na ivakarau ni veiveisau kei na kena vale，Bulia e dua na iyaloyalo totoka ka vakasakiti ka sega ni rawa ni raitayaloyalotaka na ituvaki kei na tamata。 荣剑于北京锦都艺术中心 2008年6月14日